Kto był królem Niniwy?

Z 2 Król. 14:25 dowiadujemy się, że Jonasz był sługą na dworze Jeroboama II, króla północnego państwa Izraela, którego panowanie datuje się przeważnie na koniec IX i początek VIII w. p.n.e. Daty te wskazują, że na asyryjskim tronie zasiadał wtedy Adad-Nirari III albo ewentualnie jego następca, Salmanasar IV, w zależności od datowania panowania królów asyryjskich.

Choć w historii Jonasza użyte zostało słowo „król” (Jon. 3:6), niektórzy uczeni sugerują, że osoba, o której mowa, nie była królem całej Asyrii, lecz jedynie lokalnym władcą Niniwy, skoro Księga Jonasza takim właśnie tytułem określa osobę władającą miastem, a przy tym Niniwa w tym czasie nie była prawdopodobnie uznawana za stolicę Asyrii. Mimo to można uważać za równie prawdopodobne, że osobą uznawaną za króla w jednym z najważniejszych miast asyryjskich, obok Aszur i Kalhu, był właśnie Adad-Nirari III, którego stelę odkryto w Niniwie, a ponadto wiadomo o nim, że był budowniczym wielkiej świątyni Nabu. Być może sanktuarium zostało wzniesione po wydarzeniach związanych z wizytą Jonasza w Niniwie. Przy tym lokalny gubernator nie miałby zapewne wystarczającej władzy, by zarządzić radykalne zmiany, których Bóg domagał się od mieszkańców tego miasta.

Czy poselstwo Jonasza doprowadziło do monoteistycznej rewolucji?

Istnieją pewne dowody na to, że za czasów króla Adad-Nirari III miał miejsce monoteistyczny epizod w dziejach Asyrii. W swej książce „Starożytny świat od 1400 do 586 r. p.n.e.” Frances Nichol stwierdza: „Za czasów Adad-Nirari III miała miejsce dziwna religijna rewolucja, którą da się porównać jedynie z tym, czego dokonał egipski faraon Echnaton. Z nieznanego powodu Nabu, bóstwo z Borsippy, najwyraźniej zostało ogłoszone jedynym Bogiem, a przynajmniej głównym bóstwem całego imperium. W r. 787 p.n.e. powstała świątynia Nabu w Kalhu, a na posągu bóstwa, dedykowanym przez jednego z gubernatorów królowi, pojawiają się znamienne słowa: ‘Ufajcie Nabu, nie pokładajcie ufności w innych bogach’. Wyjątkowe miejsce Nabu w religijnym życiu Asyryjczyków potwierdzane jest także przez fakt, że w imionach ludzi z tamtych czasów nie pojawiają się imiona innych bóstw. Monoteistyczna reforma w Asyrii była tak samo krótkotrwała jak monoteistyczny epizod Atona w Egipcie. Wyznawcy i kapłani narodowych bóstw asyryjskich szybko zrozumieli, że monoteizm wiąże się z utratą przez nich źródeł utrzymania i szybko powrócili do dawnych kultów, wypierając wiarę w Nabu. To zapewne dlatego tak niewiele informacji o tych zdarzeniach przetrwało do późniejszych czasów.

Tell al Riman, stela Adad-Nirari III odkryta w Mosulu (Niniwa). Król wyobrażony jest w pozycji modlitewnej, podczas gdy symbole takich bóstw, jak: Isztar, Sin, Sibitti, Nabu, Marduk, Adad, Anu i Aszur unoszą się ponad nim. Inskrypcja klinowa podaje tytuły króla i jego kampanie wojskowe. Imiona innych ówczesnych królów wspominanych w Biblii, jak choćby króla północnego państwa Izraela, Joasza z Samarii, wymieniane są wśród hołdowników króla. Jeroboam II był synem Joasza.

Biblia umieszcza działalność proroka Jonasza w czasach Jeroboama II, króla Izraela, który panował w latach 793‑753 p.n.e. Jeśli tak, to misja Jonasza w Niniwie przypadała za czasów króla Adad-Nirari III i mogła mieć związek z jego decyzją o porzuceniu kultów dawnych bóstw po to, by służyć jedynemu Bogu. To wyjaśnienie należy traktować jako sugestię, ponieważ źródła z tamtego okresu są zbyt skąpe i fragmentaryczne, by można było na ich podstawie zrekonstruować przebieg wydarzeń religijnych i politycznych”.

W j. akkadyjskim imię Nabu oznacza obwieszczać, prorokować, co znakomicie mogłoby odpowiadać temu, w jaki sposób Bóg objawił się mieszkańcom Niniwy za pośrednictwem Jonasza.

Posąg Nabu. Inskrypcja klinowa wspomina o asyryjskim królu Adad-Nirari oraz jego matce, Sammuramat.

Na podstawie: „Who Was The King of Niniveh”, „Word For Word Bible Comic”, Simon Amadeus Pillario

Poprzednia strona

Następna strona